Kıllanmanın Nedenleri
En ilkel toplumlardan en gelişmiş toplumların hepsinde dış görüntü büyük önem taşır. Bazı toplumlarda çirkin kabul edilen görüntüler bazılarında güzel kabul edilebilir. Gelişmiş toplumların pek çoğunda ise kadın vücudundaki erkek tipi tüyler çirkin kabul edilir. Kadınlar bu istenmeyen tüylerden kurtulmak için çok değişik yöntemler ararlar. Kıllanma her yaştaki kadında rastlanabilen görsel bir sorun olarak düşünülse de ciddi bir hastalığın belirtisi de olabilir. Kıllanmanın tedavisinde epilasyon önemli yer tutar. Ancak anormal kıllanma durumlarında kıllanma nedenleri araştırılmalıdır. Kıllanmanın nedeni tıbbi bir sorundan kaynaklanıyor ise öncelikle bu sorun tedavi edilmelidir, aksi takdirde yapılan epilasyon tedavisi başarısız olur. Kılların büyümesinde kalıtımsal (genetik), hormonal ve metabolik etkenler rol oynar.
Aşırı kıllanma, nedenlerine göre tıpta hirsutizm ve hipertrikozis olarak ikiye ayrılır.
Her iki cinste, ön kol, baldır ve bacağın diz altı kısmında hormonlardan bağımsız gelişen tüyler vardır. Erkek ve kadında farklı kıllanma olmasının sebebi, her iki cinste farklı hormon salgılanmasının olmasıdır. Erkeklerde az miktarda kadınlık hormonu olan östrojen, kadınlarda da az miktarda erkeklik hormonları olan androjen ve testosteron bulunur. Kadınlarda androjen ve testosteron seviyelerinin birinin veya her ikisinin artması kıllanmaya neden olur. Tıp dilinde bu durum ‘hirsutizm’ yani erkek tipi kıllanma olarak adlandırılır.
Hirsutizm kadınlarda, olmaması gereken bölgelerde kıllanma olması demektir. Genelde yüzde, şakaklarda, çenede, dudak üstlerinde, meme başı etrafında, iki meme arasında, göbek çevresinde, kasık ile göbek arasındaki orta kısımda, bacakların iç yanında, sırtta, kalçalarda ve kasıklarda yoğundur. Kıl kökleri testosterona karşı duyarlıdır. Erkeklik, hormonları kılların daha koyu ve sert olmasını sağlar. Hirsutizm kadına özgü bir durumdur.
Hirsutizmin toplumda görülme sıklığı coğrafik bölgeye ve ırka göre farklılıklar göstermekle birlikte bayanların %5-15’inde görülmektedir. Hirsutizm tek başına bir hastalık değildir. Altta yatan, androjen üretimine neden olan bir hastalığa işaret edebileceği gibi, çoğu vakada hafif şekilde artmış androjen üretimi ve derinin androjenlere aşırı duyarlı olması sonucunda ortaya çıkan bir tablodur.
Hirsutizm bazen virilizmin klinik göstergesi olabilir. Virilizm, aşırı androjen üretiminin en ciddi şekli olup, kadına özgü cinsiyet karakterinin baskılanarak erkek tipi özelliklerin belirginleşmesidir. Virilizm sorununda, ciddi hirsutizm, saç çizgisinin erkek tipi olması, kas kitlesinin artması, ses kalınlaşması meydana gelir.
Hastanın yaşı, bu şikayetin ne zaman başladığı, birdenbire başlayıp başlamadığı, kıl dağılımı, ilaç kullanıp kullanılmadığı, deri ve saç yağlanması, akne, adet düzensizliği, saç dökülmesi, seste kalınlaşma, erken ergenlik, şişmanlık ve şeker hastalığının olup olmadığı aşırı kıllanmanın tanısında göz önünde bulundurulur.
Hirsutizm, esas olarak üç ana gurupta toplanabilmektedir:
Böbrek üstü bezi hastalıkları: Androjenler böbrek üstü bezlerinde üretilir. Böbrek üstü bezlerinin büyümesi fazla androjen üretilmesine ve aşırı kıllanmaya neden olur
Polikistik over hastalığı: Beyindeki hipofiz bezi yeterli miktarda FSH ve LH hormonu salgılamadığında yumurtlama gerçekleşmez. Yumurtalıklar büyür ve yumurtalıklarda çok sayıda milimetrik boyutta kistler oluşur. Bu durumda yumurtalıklardan fazla miktarda erkeklik hormonu (androjen) salgısı olur. Artmış erkeklik hormonu düzeyleri de aşırı kıllanmaya neden olur
Tiroid hastalıkları: Troid hormonunun yetersizliğinde cinsiyet hormonunu bağlayan globulin düzeyi azalır ve erkeklik hormonu testosteron düzeyi artar. Bu durumda kıllanma oluşur.
Menopoz: Bu dönemde yumurtalıklardan kadınlık hormonu (östrojen) sentezi azaldığı halde erkeklik hormonu (androjen) sentezi devam eder. Buna bağlı olarak özellikle yüzde dikkati çeken düşük seviyede kıllanma görülür.
İatrojenik hirsutizm (İlaçlara bağlı): Anormal kıl gelişimine yol açan ilaçlar, hormonal dengeyi etkiler. Bu ilaçların bir kısmı androjenik özelliklere sahiptir. Bu durum erkeğe özgü kıl dağılım alanlarıyla sınırlıdır. Kıl oluşumu sert yapıdadır. İlaçlar, cinsiyet hormonlarını bağlayan globulinden ayırarak, serbest testosteron düzeyini artırır.
1.6.2. Hipertrikoz
Kişinin yaş, cinsiyet ve ırk özellikleri göz önüne alındığında normal sınırların üstünde olan kıllanma artışına hipertrikoz denir. Hipertrikozda kıllanma, erkeğe özgü kıl dağılımı bölgeleriyle sınırlı değildir. Bütün vücut yüzeyini örten sert (terminal) kıllarda uzama, ayva (vellus) tüylerde aşırı sertleşme ve büyüme söz konusudur. Hipertrikoz dış görünüşü olumsuz etkilediği için ruhsal sorunlara neden olabilmektedir.
Dünya üzerindeki her milletin kıllanma derecesi birbirinden farklıdır. Kılların bir görevi de güneş ışınlarının verdiği zararı azaltmaktır. Bu nedenle Ortadoğu ve Akdeniz’ de yaşayan kadın ve erkekler Kuzey Avrupa’da yaşayanlara göre daha tüylüdür. Bazı ırklarda, androjenlere karşı üst deri duyarlılığı farklılık gösterir. Bunun en güzel örneğini Japon kadınları oluşturmaktadır. Bu ırkta akne ve hirsutizm ender görülmektedir.
Ailesinde tüylü kişiler bulunan gençler daha fazla kıllıdır. Bu tip kişilerde hormonel bir dengesizlik yoktur. Özellikle Orta Doğu bölgesinde yaşayan halkta bu duruma rastlanmaktadır.
Deri, çevre ısısına diğer organlardan daha fazla duyarlılık göstermektedir. Bu nedenle, yaz aylarında kıl büyümesi daha hızlı olmaktadır.
Vücutta istenmeyen bölgelerde çıkan kıl ve tüyler erkek veya kadın tüm bireyleri rahatsız etmekte hatta ciddi ruhsal sorunlara bile neden olabilmektedir. Bayanlarda erkek tipi kıllanma sorunu, utanma ve sıkılganlık duygularına neden olmakta, bunun sonucunda da kişiler, ikili ilişkilerden çekinir ve sosyal ortamlardan kaçınır duruma gelebilmektedir. Kıllanma sorunu olan kişiler için epilasyon çok önemli bir tedavi şeklidir.
İstenmeyen tüylerden kurtulmak için uygulanan ağda, tıraşlama, çekme, tüy dökücü krem gibi yöntemler kişiye sadece geçici rahatlık verip, kesin çözüm olamamaktadır. Bu yöntemlerin sık aralarla uygulanması ve zaman alması gibi güçlüklerin yanı sıra derinin kesilerek yaralanması, kıl köklerinin iltihaplanması, deride tahriş, kılları sertleştirme ve çoğaltma şeklinde olumsuzlukları da vardır. Kişisel bakımın ilk koşulu olan vücut tüylerinin temizliği, yoğun çalışma hayatı içinde bulunan bayanları zorlamakta ve kalıcı çözüm arayışına yöneltmektedir.
0501 131 63 05